مغز آدمیزاد فقط چند صد گرم است. اما با همین چند صد گرم، کلیدهای بسیاری از رازهای زندگی گشوده شده است و می‌شود؛ معماهایی که حتی تصور حل‌شدن‌شان سخت است. این جسم خاکستری می‌تواند بزر‌گ‌ترین موفقیت‌ها و توانایی‌ها را برای رویایی با سختی‌ها در ما ایجاد کند.

با این حال، خیلی از ما به این قدرت واقف نیستیم و از این پتانسیل فوق‌العاده استفاده مطلوبی نمی‌کنیم.

با این همه و صرف‌نظر از سن، جنسیت، مذهب و اعتقادتان، اگر بخواهیم زندگیموفق‌تری داشته باشیم، باید از این گاو صندوق خاکستری استفاده بهتری کنیم. این توصیه‌های 20 گانه قرار است کمک ‌مان کند قدر این گاوصندوق را بیش ازپیش بدانیم.

1- نفس عمیق بکشید

هوای بیشتر یعنی اکسیژن بیشتر در خون و اکسیژن بیشتر در خون یعنی به کارافتادن موتور مغز. هوا به اندازه کافی در اطراف همه ما وجود دارد، کافیاست بینی خود را باز کنید و شش‌های‌تان را پر از هوا کنید. چند نفس عمیقمی‌تواند علاوه بر روشن کردن موتور مغز به شما آرامش ببخشد و کمک کند درفضای مناسب‌تری فکر کنید.

2- تمرکز را یاد بگیرید

فکر نکنید قرار است کار خیلی سختی انجام بدهید. کافی است همین الانچشم‌های‌تان را ببندید و تمام حواس‌تان را بدهید به تنفس‌تان. عضله‌های‌تان را در حالت انقباض قرار دهید و بعدش کم‌کم با بیرون دادنهوا، این عضله‌ها را از همدیگر باز کنید. وقتی ذهن شما بین مسایل مختلفسرگردان است، نمی‌تواند درست کار کند؛ در حالی که 5 یا 10 دقیقه تمرکزمی‌تواند شما را آرام کند و ذهن شما را از گرد و غبارهای سرگردان پاک کندو شما را آماده کند برای تفکر کردن درست.

3- درست بنشینید و دل‌تان را بدهید به محاسبات ذهنی

این عمل را با چند بار در روز انجام دادن برای خودتان تبدیل به عادت کنید. وقتی که توی اتوبوس، محل کار و در صف انتظار بی‌کار هستید، شروع کنید بهجمع، تفریق، ضرب و تقسیم اعداد. اگر جذر بلدید، جذر بگیرید یا روزی یکاتحاد ریاضی را برای خودتان دوره کنید. شاید بگویید من از ریاضی در زمانمدرسه هم متنفر بودم، حالا چه ‌طور این کار را بکنم؟ نمی‌دانم چه‌طور امابا این کار ذهن‌تان را ورزش می‌دهید و آماده تجزیه و تحلیل مسایل می‌کنید.

تا حالا شده احساس کنید ذهن‌تان قفل کرده و تبدیل به یک تکه سنگ شده کههمه دارایی‌تان ( منظور دارایی ذهنی است ) را درون خودش ضبط کرده... خب! اگر زیاد دچار این حالت می‌شوید، خاطرات کودکی را کنار بگذارید و با درسریاضی صلح کنید. می‌توانید از عملیات‌ ساده شروع کنید و بعد از مدتی ازتاثیر این کار بر قوای فکری‌تان متحیر شوید!

4- فسفر و ویتامین B6 را به خاطر بسپارید

در تحقیقات آزمایشگاهی ثابت شده است که برای بالا بردن میزان هوشیاری،ویتامین B6 و فسفر نقش مهمی دارند. آنها ارتباط بین سلولی را فعالمی‌کنند. بر میزان رشد سلول‌ها اثر می‌گذارند و سلول‌ها را برای فعالیتآماده می‌کنند. به زبان دیگر این دو می‌توانند به قدرت ذهن شما کمک کنند،در حالی که عوارض جانبی این دو تا به امروز ثابت نشده است.

5- به حل مساله عادت کنید

همه ما در زندگی‌‌مان مشکل داریم. این جمله به خودی خود خیلی زیبا وآرامش‌دهنده است اما خیلی هم احمقانه است، چرا که زندگی کردن با مشکلاتمثل راه رفتن در یک ساحل سنگی با پای برهنه می‌ماند. وقتی مشکلی هست، یعنیباید راه‌حلی هم باشد و راه حل از ذهن شما زاییده می‌شود؛ ذهنی که قدرت حلکردن مسایل را دارد اما ما با تنبلی و فلسفه‌های پوچ و بیهوده ساختن -چیزیشبیه جمله بالا- از آن می‌گذریم. اگر می‌‌خواهید زندگی بهتری داشته باشید،روی حل مشکلات تمرکز کنید؛ نه زندگی با مشکلات.

6- اوقات مرده‌تان را احیا کنید

شاید بگویید این موضوع چه ربطی دارد به پرورش قوای ذهنی؟! خب، تصور کنیددر یک اتاق انتظار هستید یا در حال جمع و جور کردن وسایل اتاق. آیا ذهنشما خاموش است؟ یعنی فقط به باز شدن در اتاق فردی می‌اندیشید که منتظرشهستید و یا تنها در ذهن‌تان لباس‌های‌تان را نظم و ترتیب می‌دهید؟ بدون شکاین طور نیست. شما در حال فکر کردن هستید و متاسفانه خیلی وقت‌ها در حالمرور حرف‌های دیگران؛ و این یعنی اتلاف وقت! در حالی که با گوش کردن به یکنوار زبان یا یک کتاب صوتی می‌توانستید مغزتان را در جهت مثبت حرکت بدهید. شما در هر سال، حداقل 200 ساعت را در ماشین می‌گذرانید. فکر نمی‌کنید دراین 200 ساعت می‌توانید حداقل چند آلبوم موسیقی، کتاب صوتی و... گوش کنید؟

7- زبان یاد بگیرید

تحقیق‌های مختلف نشان داده است که یادگیری یک زبان جدید می‌تواند عمرفعالیت ذهنی‌ را بالا ببرد؛ می‌تواند دریچه نگاه را عوض کند و اینمی‌تواند یک تمرین عالی برای ذهن به خواب رفته خیلی از ما باشد.

8- رزماری استشمام کنید

استشمام بوی گیاه رزماری می‌تواند باعث تمرکز شود و این چیزی است که تجربهبسیاری از افراد به علاوه تحقیقات بر آن صحه گذاشته است. امتحان کنید! رزماری در قفسه ادویه آشپزخانه خیلی از خانه‌ها پیدا می‌شود.

9- آگاهی را تمرین کنید

کلمه و حالت مقابل تمرکز کردن، گیج زدن است. شما وقتی تمرکزتان را از دستمی‌دهید گاهی قادر به انجام دادن کارهای خیلی عادی خود هم نیستید؛ مثلا یکروز برای پارک ماشین‌تان دچار مشکل می‌‌شوید و هر کاری می‌کنید نمی‌توانیدیک پارک ساده را انجام بدهید. چرا؟ چون ذهن شما مغشوش است و نمی‌تواندتجزیه و تحلیل‌های درست داشته باشد.

باید یاد بگیرید چگونه ذهن شلوغ‌تان را که مدام به هر طرف سرکی می‌کشد،متوقف کنید. موضوعی را که باعث این به هم ریختگی شده است را پیدا کنید.

گاهی دلیل این اغتشاش ذهنی شما خیلی پیش پا افتاده است. شما در ذهن‌تان بهدنبال یک شماره تلفن می‌گردید یا ذهن‌تان مشغول این قضیه شده که چک شماپاس شده یا نه؟ یا حقوق‌تان واریز شده؟ همین اغتشاش‌های کوچک گاه باعثمصیبت‌های بزرگ می‌شود چون جلوی دید درست مغزتان، یعنی همان گاوصندوقخاکستری ارزشمندتان، را می‌گیرد و آن را تیره و تار می‌کند.

10- نوشتن را جدی بگیرید

نوشتن به دلایل بسیاری برای فعالیت ذهنی شما مفید است. با نوشتن می‌توانیدبه ذهن‌تان بگویید چه چیزی مهم است، چه کاری را باید انجام بدهید، چه کاریرا می‌توانید به آینده واگذار کنید و گاهی احساس واقعی‌تان را بروز بدهید. داشتن یک دفترچه کارهای روزانه خیلی مهم است. فرقی هم نمی‌کند شما اهلنوشتن حساب و کتاب ریاضی در آن باشید، شعر بنویسید، برنامه فردای‌تان رایادداشت کنید، داستانی را بنویسید یا نقل‌قولی را. نوشتن در هر شاخه‌ای کهباشد می‌تواند ذهن شما را رشد دهد.

11- موتزارت گوش کنید

نتیجه تحقیقی در دانشگاه کالیفرنیا نشان داده است بچه‌هایی که در حالآموزش پیانو هستند و یا به هر حال، ساز دیگری دارند؛ در حل معما بهتر ازبچه‌های دیگری هستند که کلا با موسیقی رابطه‌ای ندارند و هنگامی که تستیاز آنها گرفته شده، بچه‌های گروه موسیقی درصد هوشی‌شان 80 درصد بالاتر ازبچه‌های دیگری بود که به کل با موسیقی رابطه‌ای نداشتند.

در یک تحقیق و بررسی دیگر هم به 36 دانش‌آموز در سه مرحله تست‌های روانداده شد و قبل از اولین تست یکی از سونات موتزارت پخش شد. قبل از تست دومیک موسیقی آرام و قبل از تست سوم هیچ موسیقی پخش نشد. نتیجه جالب بود. میانگین نمرات افراد در اولین تست: 119، دومین: 111 و سومین: 110 بود،یعنی گوش دادن به موسیقی موتزارت چیزی حدود 9 نمره روی بچه‌ها تاثیرگذاشته بود.

12- حس ششم‌تان را تقویت کنید

داشتن حس ششم یکی از مهم‌ترین قدرت‌های ذهنی است. آدم‌های بزرگ بسیاریدلیل موفقیت‌شان را در اعتماد کردن به این احساس می‌دانستند. افرادی مثلاینشتین که به این قدرت خود باور داشته‌اند. ساده از کنار این حس نگذرید. اگر فکر می‌کنید ذهن‌تان در حال گوشزد کردن مطلبی به شماست، آن را جدیبگیرید.

13- موذی‌های آلرژی‌زا را بشناسید

اطراف‌تان را به دقت زیر نظر داشته باشید و مواد غذایی‌ای را که برای شمامشکل ایجاد می‌کنند، بشناسید. بیماری‌های گوارشی می‌تواند تاثیر زیادی رویفعالیت مغزی شما داشته باشد و خلل در فعالیت مغز؛ یعنی آدمی که مدام گیجمی‌زند و به در و دیوار می‌خورد و نمی‌تواند درست عمل کند.

14- قدرت خواب را دست‌کم نگیرید

مدت زمانی که باید در طول شبانه‌روز بخوابید به طور متوسط 7 ساعت است اماآنچه مهم‌تر از کمیت زمان خواب است، کیفیت خواب است. گاهی 10 ساعتخوابیده‌اید اما خسته و کسل هستید و گاهی تنها 3 ساعت خوابیده‌اید اما نهاحساس خواب‌آلودگی دارید، ‌نه خستگی! اگر خواب راحتی ندارید، حتما بهدنبال حل مشکل باشید چون خواب بد مساوی است با گریپاژ کردن موتور مغز.

نکته مهم دیگری هم که بسیاری از محققان به اهمیت آن اشاره می‌کنند، خوابکوتاه عصرگاهی است! یک چرت سبک می‌تواند مغز شما را برای ادامه روز شارژکند. بهتر است کمی دور از چشم همکارها گاهی سرتان را روی میز بگذارید و...

15- تاثیر کافئین را روی خودتان آزمایش کنید

درباره کافئین و تاثیرات آن روی قدرت ذهن هم بررسی‌های زیادی انجام گرفتهاست. این بررسی‌ها دو گروه را کاملا از هم متمایز کرده‌اند؛ گروهی کهکافئین باعث هوشیاری بیشترشان می‌شود و گروهی که کافئین، آنها را دچارکرختی و سردرد می‌کند.

شما با توجه به خصوصیات خودتان می‌توانید کافئین را مورد استفاده قراربدهید اما بسیاری از تحقیق‌ها در این نقطه با هم موافق هستند که کافئین درزمان کوتاه مثبت‌ و در بلندمدت روی فعالیت ذهنی بی‌اثر است.

16- از مصرف قندها بکاهید

کربوهیدرات‌ها می‌توانند در فعالیت ذهنی شما اختلال ایجاد کنند تا جایی کهبه شکر صفت افسرده‌کننده داده‌اند؛ به طور مثال بررسی‌ها درباره انسولیننشان داده وقتی انسولین وارد رگ می‌شود، موجب انقباض ر‌گ‌ها و عدمخون‌رسانی درست می‌شود. این موارد را هم به شکر و اثرات منفی‌اش اضافهکنید: پاستا، نان سفید، چیپس‌های سیب‌زمینی!

17- تندخوانی را یاد بگیرید

برخلاف خیلی از باورها، بیشتر ذخیره‌های ذهنی ما همان‌هایی هستند که درزمان کوتاه‌تری خوانده شده‌اند. تلاش کردن برای کوتاه کردن زمان یادگیری - به نوعی تندخوانی و تندفهمی- سرعت ذهن را بالا می‌برد.

18- ورزش کنید

بررسی‌ها نشان داده است که بعد از 10 دقیقه ورزش ایروبیک فعالیت ذهنی سرعتبیشتری می‌گیرد. اگر احساس می‌کنید ذهن‌تان خسته شده از جای‌تان بلند شویدو تنها 10 دقیقه پیاده‌روی کنید و یا حداقل درجا بزنید.

19- با دوست‌خیالی‌تان حرف بزنید

حتما با خواندن دو کلمه " دوست‌خیالی " خنده‌ای به لب‌تان آمده چون یاد کودکی و دوست‌های خیالی‌تان افتاده‌اید.

بعد از مرور این خاطره جالب است بدانید صحبت کردن و راه‌حل گرفتن از دوستخیالی می‌تواند راه خوبی باشد برای انتقال اطلاعات از ذهن ناخودآگاه بهخودآگاه. برای رسیدن به این حالت - اگر این عادت را سال‌ها است ترککرده‌اید- خودتان را در حالت مکالمه با فردی قرار دهید که بسیار باهوش وفهمیده است.

از او سوال بپرسید و خوب به راه‌حل‌هایش گوش کنید! تعجب نکنید؛ مغز شما در حال جواب دادن به شما است!

20- نکته‌برداری کنید

وقتی در حال یادگیری هستید،‌ یادداشت‌برداری کنید و بعد از تمام شدنبرنامه در مقابل جمله‌هایی که نوشته‌اید یک " چرا؟ " بگذارید و سعی کنیدبه آنها جواب بدهید؛ آنها را رد کنید یا برای قبول کردن‌شان دلیل بیاورید. با این کار در درجه اول باعث ثابت شدن مطلب در ذهن‌تان و در درجه دوم باعثبالا رفتن قدرت تحلیل خودتان می‌شوید.

منبع/هفته نامه سلامت