سرانه مصرف بستنی در این کشور سالانه 22 تا 23 لیتر به ازای هر نفر است. ایالات متحده، استرالیا و فنلاند هم به ترتیب با سرانه مصرف 3/18، 18 و 14 لیتر بستنی در سال، از پرمصرف‌ترین‌های این خوراکی خوشمزه در جهان محسوب می‌شوند...

 جالب است بدانید ایتالیا که خیلی‌ها آن را مهد بستنی می‌دانند، رتبه هفتم از فهرست بستنی‌خورترین کشورهای دنیا را به خود اختصاص داده است. نکته جالب دیگر درباره بستنی این است که با توجه به میزان فروش این محصول، تولیدکنندگان آن به این نتیجه رسیده‌اند که بستنی‌های شکلاتی و کاکائویی طرفداران بیشتری در سراسر دنیا دارند. آنها شیرینی بیشتر بستنی‌های شکلاتی را عامل محبوبیت آن در بین مردم می‌دانند. گفت‌وگوی ما را هم با دکتر محمدرضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی، دانشیار دانشگاه علوم پزشكی تهران درباره خوبی‌ها و بدی‌های بستنی بخوانید.

سلامت: آیا اینکه می‌گویند مصرف بستنی می‌تواند باعث چاقی شکمی شود، درست است؟

الگوی اضافه‌وزن، چاقی و تجمع چربی در بدن با توجه به وجود هورمون‌های جنسی مختلف در بین خانم‌ها و آقایان تفاوت دارد. معمولا چاقی خانم‌ها بیشتر در ناحیه باسن و ران و چاقی آقایان بیشتر در ناحیه شکم اتفاق می‌افتد. البته پس از رسیدن خانم‌ها به سن یائسگی و از بین رفتن اثر هورمون‌های جنسی، چاقی آنها هم مانند آقایان به چاقی شکمی تبدیل می‌شود.

چاقی شکمی بسیار خطرناک‌تر از انواع دیگر چاقی است چون چربی‌هایی که در ناحیه شکم تجمع پیدا می‌کنند، در معرض تبادل با چربی‌های خون قرار می‌گیرند و می‌توانند مشکلات متابولیک فراوانی برای فرد به وجود بیاورند. به همین دلیل و با توجه به اینکه مصرف زیاد بستنی می‌تواند تراکم کالری و ایجاد چربی شکمی را در آقایان بالا ببرد، می‌تواند برای آنها بسیار خطرناک هم باشد.

سلامت: چرا برخی افراد به صورت افراطی عادت به خوردن بستنی دارند؟

شرایط تطابق حس چشایی هم مانند شرایط تطابق با محیط، از ویژگی‌هایی است که معمولا برای انسان‌ها به وجود می‌آید. یعنی اگر برای مدتی در مکان شلوغی قرار بگیریم، ممکن است ابتدا از شنیدن صداهای زیاد کمی آزار ببینیم اما پس از مدتی به آن سر و صداها عادت می‌کنیم و عکس‌العملی در برابر آنها نشان نمی‌دهیم. 

در مورد حس چشایی هم همین مساله صادق است. اگر فردی برای مدتی به خوردن غذاهای شور، چرب یا شیرین روی بیاورد، حس چشایی او پس از مدتی به این خوراکی‌ها عادت می‌کند و ممکن است به مصرف بی‌رویه آنها اعتیاد پیدا کند. این اعتیاد غذایی و تحریک ذائقه می‌تواند با توجه به بالا بودن مقدار شکر، چربی یا کاکائو در مورد بستنی هم اتفاق بیفتد. از طرف دیگر، امکان به وجود آمدن این عادت‌ها در مصرف فست‌فودها یا نوشیدنی‌های کولادار هم وجود دارد.

سلامت: عادت به مصرف زیاد بستنی چه مشکلاتی برای مصرف‌کننده به وجود می‌آورد؟

مصرف نامتعادل تمام خوراکی‌های شور، شیرین و چرب عوارض بسیاری به دنبال دارد. معمولا بستنی از خوراکی‌هایی است که نسبت به شیر تراکم کالری بالاتری دارد. یعنی اگر یک لیوان شیر حدود 220 کیلوکالری انرژی دارد، انرژی همین مقدار بستنی در وزن مشابه می‌تواند حدود 400 تا 500 کیلوکالری باشد. بستنی‌های چرب‌تر، پرخامه‌تر یا سرشار از کاکائو هم انرژی بیشتری به بدن می‌رسانند.

به عبارت ساده‌تر، اگر یک عدد بستنی بخورید، همان حجم کم بستنی، کالری بسیار بالایی به بدنتان می‌رساند. بد نیست بدانید با مصرف یک عدد بستنی، حدود یک‌چهارم از کالری مورد نیاز بدن تامین می‌شود بنابراین با مصرف سایر وعده‌ها و میان‌وعده‌های غذایی می‌توان به راحتی حدس زد فردی که بستنی زیادی در برنامه غذایی خود می‌گنجاند، حتما در آینده‌ای نه چندان دور دچار اضافه‌وزن، چاقی و عوارض ناشی از آن خواهدشد. دریافت بالای شکر هم می‌تواند باعث افزایش سطح کلسترول خون شود. از طرف دیگر مصرف بیش از اندازه بستنی که خوراکی سردی است، برای فرد مصرف‌کننده مشكلات گوارشی ایجاد می‌کند.

سلامت: لطفا کمی هم در مورد فواید بستنی (البته اگر به اندازه مصرف شود)، برایمان بگویید.

از آنجا که تغذیه دانش تعادل است، همان‌طور که اشاره کردید، اگر بستنی متعادل و مناسب مصرف ‌شود، نه تنها مضر نیست بلکه می‌تواند فوایدی هم برای بدن داشته باشد. از دیدگاه تنوع غذایی، بستنی سالم و تازه می‌تواند یکی از خوراکی‌های خوشمزه و مفید در رژیم غذایی تمام افراد برای تغییر ذائقه و حتی حس ایجاد فرح‌بخشی باشد. از دیدگاه تغذیه، بستنی سالم به انواعی از بستنی گفته می‌شود که ماده اولیه آن تازه و سالم باشد، خیلی پرچرب و شیرین نباشد، خامه زیادی در آن نباشد یا حجم کاکائوی موجود در آن از حد طبیعی بیشتر نشود.

سلامت: آیا درست است که می‌گویند مصرف بستنی هم مانند مصرف سایر فرآورده‌های لبنی از ابتلا به پوکی‌استخوان پیشگیری می‌کند؟