نماز در پنج نوبت هم گناهان را می‏شوید و هم حال غفلت را به حال ذكر و یاد خدا مبدّل می‏كند و انسان‏ها را در زمان‏های مختلف به یاد خداوند می‏اندازد و دل رامتوجّه او می‏كند. امیر مؤمنان(ع) همواره یارانش را به نماز توصیه كرده و می‏فرمود: زیاد به نماز توجه كنید و فراوان نماز بخوانید.

 نماز گناهان را همچون برگهای پاییز می‏ریزد و غلّ و زنجیرهای معاصی را از گردن‏ها می‏گشاید. پیامبر(ص) نماز را به چشمه آب گرمی كه بر در خانه كسی باشد و شبانه روز پنج بار خود را در آن شستشو دهد، تشبیه كرده است كه بدون تردید چرك و آلودگی در بدن چنین كسی باقی نخواهد ماند.

در حدیثی از پیامبر(ص) علت این كه چرا نمازهای واجب در پنج نوبت خوانده می‏شود آمده: یك یهودی خدمت رسول خدا(ص) رسید و ضمن سؤالاتی پرسید: چرا نمازهای شبانه روز در پنج وقت واجب شده است، حضرت جواب داد: موقع ظهر همه چیز خدا را حمد و تسبیح می‏كند و خدا به من درود می‏فرستد، و آن ساعتی است كه خدا نماز را بر من و امّتم واجب فرموده نیز آن ساعتی است كه در قیامت جهنم را می‏آورند و هر كس در آن ساعت ظهر در حال ركوع یا سجود و یا قیام باشد، خداوند بدنش را بر آتش حرام می‏كند.

 وقت ناز عصر آن ساعتی است كه حضرت آدم(ع) از درخت (درختی كه از خوردنش نهی شده بود) خورد و بدین جهت از بهشت خارج شد. از این رو خداوند بر ذریه او تا روز قیامت، نماز عصر را واجب فرمود. اما نماز آن وقتی است كه خداوند توبه آدم را قبول كرد و آدم(ع) سه ركعت نماز خواند.

یك ركعت برای خطای خود و یك ركعت برای خطای حوا و یك ركعت برای توبه‏اش، و خداوند این سه ركعت را در این وقت واجب كرد. دعا در این وقت مستجاب می‏شود. اما نماز عشا چون برای قبر و روز قیامت تاریكی هست، نماز عشا در این وقت واجب شد تا موجب نورانیّت قبر و پل صراط گردد.

 اما نماز صبح در این وقت واجب شد تا امتم سجده بر خدا كنند، قبل از آن كه كافر (آفتاب پرست) بر آن (آفتاب) سجده كند. نماز صبح نمازی است كه ملائكه‏های مأمور شب و فرشتگان مأمور روز گواه بر آنند" البته این روایات م‏تواند تنها بخش از اسرار و حكمت‏ها نماز و اوقات پنج گانه باشد كه برا ما بیان شده است.

 منابع: طه آیه 14- نهج البلاغه (فیض الاسلام) ص 634، خطبه 190 -علل الشرایع، ج 2، ص 33، باب 36، حدیث