بخصوص زمانی كه احساس می‌كنید دلتان فقط یك خوراكی شیرین می‌خواهد؛ مهم نیست چه نوع خوراكی را انتخاب می‌كنید، چون فقط طعم شیرین آن برایتان مهم است؛ گز، سوهان، شكلات، آب‌نبات، بستنی، شیرینی و... همه دوست‌داشتنی و لذیذند.

البته اغلب انسان‌ها طعم شیرین را دوست دارند و به همین دلیل از خوردن مواد غذایی شیرین لذت می‌برند، ولی در این میان گروهی هستند كه به خوردن اینگونه مواد وابسته شده‌اند.

میترا زراتی، كارشناس تغذیه در گفت‌وگو با «جام‌جم» درباره علل گرایش افراد به مواد غذایی شیرین توضیح می‌دهد: ذائقه افراد از دوران جنینی شكل می‌گیرد؛ به این معنی كه اگر مادر در دوران بارداری تمایل داشته باشد بیشتر از شیرینی‌جات یا ترشی‌جات استفاده كند، از همان دوران این ذائقه در كودك در حال شكل‌گیری است.

به گفته وی، پس از این مرحله در فاصله دو تا سه سال اول زندگی كه كودك تحت تاثیر محیط و بخصوص الگوهای غذایی پدر و مادر است، عادات غذایی او مشخص می‌شود و شكل می‌گیرد.

البته نكته جالب توجه این است كه كودك پس از تولد هیچ تجربه‌ای از طعم‌های متفاوت یعنی شوری، شیرینی و ترشی ندارد و به همین دلیل شكل‌گیری ذائقه او به رفتار پدر و مادر و عادت‌های غذایی آنها بستگی دارد. به عنوان مثال اگر پدر و مادر بیشتر از مواد غذایی شیرین استفاده كنند، كودك نیز تا دوران بزرگسالی این عادت را خواهد داشت.

زراتی با اشاره به این‌كه افراد در شرایطی خاص ممكن است به مصرف برخی مواد غذایی تمایل پیدا كنند، توضیح می‌دهد: افرادی كه دچار اختلالات خوردن مانند پرخوری عصبی یا بی‌اشتهایی عصبی هستند، در مواقعی خاص تمایل بیشتری به مصرف برخی از مواد غذایی مانند شیرینی‌ها دارند.

به گفته وی، كسانی كه به افسردگی مبتلا هستند، گرایش بیشتری به مصرف مواد غذایی شیرین دارند و شیرینی‌های مختلف را مصرف می‌كنند تا شاید حالشان بهتر شود. البته این مساله از نظر علمی نیز قابل تایید است، چون با مصرف مواد غذایی شیرین، هورمون سروتونین در بدن افزایش می‌یابد كه موجب شادی فرد می‌شود.

به همین دلیل از گذشته در مراسم سوگواری و عزاداری نیز شیرینی مصرف می‌كردند تا با افزایش این هورمون‌ها باعث آرامش فرد شوند.

زراتی به اثر تغییرات هورمونی در این مورد اشاره می‌كند و می‌گوید: خیلی از خانم‌ها در دوران بارداری تمایل بیشتری به مصرف شیرینی‌جات پیدا می‌كنند و در مقابل از مواد غذایی خاصی مانند گوشت بدشان می‌آید. در دوران عادت ماهیانه نیز بسیاری از خانم‌ها به دلیل تغییرات هورمونی، گرایش بیشتری به خوردن شیرینی دارند. به همین دلیل مهم است افراد نسبت به این موضوع آگاهی كافی داشته باشند و بدانند تغییرات هورمونی سبب ایجاد چنین وضعیتی می‌شود.

همه ما كم یا زیاد درباره مضرات مصرف شیرینی شنیده‌ایم و می‌دانیم نباید در مصرف مواد غذایی شیرین افراط كرد، اما خیلی از افراد تصور می‌كنند خوردن شیرینی و شكلات فقط باعث چاقی و اضافه‌وزن می‌شود و به همین دلیل كسانی كه با این مشكل روبه‌رو نیستند، با خیال راحت این مواد را می‌خورند.

میترا زراتی ضمن بیان این مطلب كه مصرف بیش از حد شیرینی‌ها مشكلاتی جدی برای افراد ایجاد می‌كند، می‌گوید: خیلی از افرادی كه به صورت ژنتیكی چاق نمی‌شوند و وزن‌شان چندان افزایش نمی‌یابد، با خیال راحت شیرینی و شكلات می‌خورند و تصور می‌كنند هیچ مشكلی برای آنها پیش نمی‌آید.

در حالی كه این طرز فكر بسیار اشتباه است و این افراد باید بدانند با این‌كه مصرف شیرینی موجب چاقی آنها نمی‌شود، اما در بدن‌شان به چربی تبدیل خواهد شد.

بنابراین مصرف شیرینی‌ها از یك طرف باعث چاقی و اضافه‌وزن می‌شود، از سوی دیگر قند خون را افزایش می‌دهد و در كنار این‌ها باعث تجمع چربی در كبد، بروز كبد چرب و بالا رفتن میزان چربی خون نیز می‌شود.

به گفته این كارشناس ارشد تغذیه، بروز مشكلات قلبی ـ عروقی ناشی از مصرف بیش از حد شیرینی‌جات را نیز نباید نادیده گرفت؛ این مساله می‌تواند باعث لخته شدن خون در عروق شود و مشكلات تصلب شرایین را ایجاد كند.

یادمان باشد تمایل به مصرف شیرینی و شكلات و وابسته شدن به آنها دردسرساز است و نمی‌توان براحتی از این عادت نجات یافت. اما برای حفظ سلامت و تغییر الگوهای غذایی، حتماً باید كاری انجام دهیم؛ كاری كه گرچه سخت است، اما ارزش امتحان كردن دارد.

زراتی در این باره توضیح می‌دهد: پیش از هر چیز فراموش نكنید شما باید پزشك خودتان باشید و برای حفظ سلامت خود تلاش كنید بنابراین، با خودتان قرار بگذارید و بگویید باید مصرف شیرینی‌ها را كاهش دهم. نخریدن و نگهداری نكردن شیرینی و شكلات در خانه یكی از شیوه‌های موثر برای كاهش مصرف مواد غذایی شیرین است. در واقع، باید دقت داشته باشید اگر یك روز از مواد غذایی شیرین استفاده كنید، فردای آن روز بیشتر به طعم شیرینی عادت می‌كنید و در نتیجه حتماً باید دوباره آن را مصرف كنید.

اگر شما هم هنگام گرسنگی یا سردرد عادت دارید شكلات بخورید تا حالتان بهتر شود، بهتر است بدانید این كار اشتباه است. به این شیوه، ابتدا احساس می‌كنید سیر شده‌اید و حالتان بهتر است، ولی پس از مدتی با شدت بیشتری احساس گرسنگی را تجربه خواهید كرد. زراتی در این زمینه توضیح می‌دهد: قندهای ساده، سبب افزایش قند خون و در نتیجه ترشح انسولین می‌شود.

بنابراین كاملاً طبیعی است ناگهان قند خون افت كند. در نتیجه فرد گرایش بیشتری به مصرف شیرینی و مواد غذایی دیگر پیدا می‌كند.

به گفته وی، بهتر است به جای مصرف شیرینی‌ها كه باعث نوسانات نامناسب قند خون می‌شود از میوه‌های خشك، توت، انجیر و خرما استفاده كنید كه هم فیبر دارد و هم باعث می‌شود قند خون ناگهان افزایش و كاهش نیابد.

یكی از علل ایجاد سردرد نیز افت قند خون است، اما حواستان باشد برای جبران این مشكل، نباید از قندهای ساده مانند شكلات استفاده كنید، چون همان‌طور كه گفته شد این قندها باعث نوسانات قند خون و در نتیجه بروز سردردهای مزمن و مكرر، پرخاشگری، عدم تحمل و در نهایت گرسنگی‌هایی می‌شود كه فرد را به مصرف بیشتر غذا سوق می‌دهد.