نسيم تقوي/شايد اين سؤال، سؤال شما هم باشد
منافذ باز پوست را مي‌شودبست؟

با توجه به پرسش‌هاي متعدد خوانندگان «سلامت» درباره منافذ باز پوست و در پي هشدار متخصصان پوست براي آگاهي دادن به مردم، به ويژه افرادي که تبليغات دروغين در زمينه محصولات درمان‌کننده مشکلات پوست و زيبايي را باور مي‌کنند، در «پوست و مو»ي اين هفته سعي کرديم دانستني‌هاي لازم در اين‌باره را در قالب نکته‌هايي علمي اما کوتاه و مختصر و مفيد در اختيارتان قرار دهيم...

اندازه اين منافذ از پيش تعيين شده است و جنبه ژنتيکي و وراثتي دارد بنابراين بستن آنها نه تنها امکان‌پذير نيست بلکه بسته‌شدن هر کدامشان با پيدايش کيست‌هايي کم و بيش کوچک و بزرگ همراه مي‌شود که منظره ناخوشايندي خواهد داشت. در مواردي اين کيست‌ها حتي عفوني و چرکي مي‌شوند. با توجه به وراثتي‌بودن اين منافذ، اين مشکل هيچ راه پيشگيرانه‌اي ندارد.

مؤثرترين راه درمان منافذ باز پوست، استفاده از ليزرهاي فراکشنال 2‌CO است که تا حدي اين منافذ را کوچک‌تر مي‌کنند. 6 جلسه ليزر باعث تنگ‌ترشدن اين منافذ تا ميزان 30 درصد خواهد شد.

نسبت اين منافذ در آقايان و خانم‌ها متفاوت است چون آقايان به دليل داشتن هورمون‌هاي مردانه بيشتر، منافذ باز بيشتري دارند و خانم‌هايي که مشکل افزايش هورمون مردانه دارند هم منافذ پوست بازتري دارند که بايد تحت‌نظر فوق‌تخصص غدد درمان شوند.

شستشوي معمولي، چربي داخل منافذ را پاک نمي‎کند و لازم است بعد از شستشو از يک ماده قابض يا تونر استفاده شود. تونر، عمل شستشوي صورت را تکميل و چربي داخل منافذ صورت را پاک مي‎کند و به اين ترتيب منافذ بسته‎تر ديده مي‎شوند. براي انتخاب تونر مناسب مي‎توانيد از پزشک متخصص پوست مشورت بگيريد اما تونر يک تميز کننده پوست است و نمي‌تواند روي تنگ‌ترشدن اين منافذ تاثيري بگذارد و راه درمان مؤثر براي تنگ‌ترکردن نسبي اين منافذ، استفاده از ليزر است.

اين منافذ تحت تاثير هورمون‎هاي جنسي هستند. خانم‌ها يا دختراني که تخمدان کيست‌ساز دارند، مي‎توانند با استفاده از قرص‎هاي جلوگيري از بارداري به ميزان 30 درصد از ترشح چربي پوست خود بکاهند تا منافذ پوستشان بسته‎تر ديده شود. يکي از درمان‌هاي اين مشکل استفاده از داروي اکوتان است. اين دارو اختصاصا غدد چربي پوست را کوچک مي‎کند و به اين ترتيب منافذ بسته‎تر مي‎شوند. البته اين دارو پرعارضه است و لازم است حتما زير نظر متخصص پوست و به توصيه او مصرف شود. همچنين براي تاثير بهتر، لازم است با برخي داروهاي موضعي همراه شود.

نوزاد هنگام تولد داراي منافذ پوستي باز است که از بزرگ‌شدن غدد چربي‌ساز پوست و در نتيجه منافذشان ناشي مي‌شود اما از 6 ماهگي به بعد با خروج هورمون‌هاي مردانه‌اي که از مادر به شيرخوار منتقل شده بود، اين غدد و منافذشان کوچک‌تر مي‌شود و ديگر قابل‌مشاهده نيست. با رسيدن به سن بلوغ و ظهور هورمون‌هاي مردانه که محرک اين غدد چربي‌ساز هستند اين غدد بزرگ مي‌شوند و خواه‌ناخواه منافذشان هم بزرگ‌تر خواهند شد. اين روند با چرب?شدن پوست همراه است بنابراين تا زماني که هورمون‌هاي مردانه در بدن زن و مرد وجود دارد، همچنان اين منافذ و غدد چربي‌سازشان بزرگ هستند.

تاثير نور خورشيد بر گشادي منافذ ثابت شده است. افرادي که پوستشان داراي منافذ باز است بايد از ضدآفتاب‌هاي بدون روغن استفاده کنند. استفاده از کرم‌‌پودر هيچ تاثيري روي ميزان قطر اين منافذ ندارد اما همه مي‌توانند براي پوشاندن اين منافذ از کرم‌پودرها و پنكيك‌هاي استاندارد يا کرم‌هاي مخصوص گريم استفاده کنند و البته بايد آخر شب حتما پوستشان را بشويند.

اينکه زياد آرايش کردن در پيدايش يا افزايش منافذ باز پوستي موثر است يا نه، جاي بحث دارد. تاکنون هيچ مطالعه علمي که نشان دهد لوازم آرايشي باعث تشديد باز شدن منافذ پوست مي‎شوند، وجود نداشته اما وجود منافذ به ويژه در خانم‎هايي که زمينه اختلال هورموني دارند، باعث فعاليت بيشتر غدد چربي و چرب‌شدن پوست مي‌شود و اين يعني ضرورت دقت در انتخاب لوازم آرايش استاندارد و شيوه صحيح شستشوي پوست.

منافذ پوست، سوراخ‌هايي هستند که به نحوي ساقه مو و ترشح‌هاي غدد چربي‌ساز پوست از آنها خارج مي‌شود پس اندازه آنها با بزرگي غدد چربي‌ساز و ضخامت ساقه مو که خصوصيت ژنيتيکي است، ارتباط دارد.اين منافذ در مناطقي از پوست صورت که معمولا فاقد مو هستند، ديده مي‌شوند. اين منافذ را در مناطقي از پوست مردان که مو ندارد هم مي‌توان ديد. در زنان، اين منافذ در تمامي بخش‌هاي صورت به ويژه در يک سوم مياني قابل‌مشاهده هستند.

تعداد سوراخ‌هاي پوست در سر، پيشاني، گونه‌ها، بيني و چانه حدود 400 تا 900 عدد در هر سانتي‌متر مربع اما در ديگر نقاط بدن، کمتر از 100 عدد در هر سانتي‌متر‌مربع است.

تعداد غدد مترشحه عرق در سرتاسر پوست بدن يک انسان تقريبا يک ميليون و 600هزار تا 4 ميليون عدد است که هر کدامشان مستقيما به واسطه يک منفذ بسيار کوچک و غيرقابل رويت به پوست، سر باز مي‌کنند و عرق خود را در سطح مي‌ريزند